Σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 1 του ΑΝ 86/1967 ορίζεται στην μεν
παρ. 1 ότι «όποιος υπέχει νόμιμον υποχρέωση καταβολής των βαρυνουσών αυτόν
ασφαλιστικών εισφορών (εργοδοτικών) ασχέτως ποσού, προς τους εις το Υπουργείο
Εργασίας υπαγομένους πάσης φύσεως Οργανισμούς Κοινωνικής, Πολιτικής ή
Κοινωνικής Ασφαλίσεως ή ειδικούς λογαριασμούς δεν καταβάλλει ταύτας εντός μηνός
αφ’ ης κατέστησαν απαιτηταί προς τους ως άνω οργανισμούς τιμωρείται ……» και
στην παρ. 2 «ότι όστις παρακρατεί ασφαλιστικάς εισφοράς των παρ’ αυτώ
εργαζομένων επί σκοπώ αποδόσεως εις τους κατά την παράγραφον 1 οργανισμούς δεν
καταβάλλει ή δεν αποδίδει ταύτας προς τους ανωτέρω Οργανισμούς εντός μηνός αφ’
ης κατέστησαν απαιτηταί τιμωρείται επί υπεξαιρέσει δια φυλακίσεως τουλάχιστον
10 μηνών και χρηματικής ποινής τουλάχιστον 10 χιλιάδων δρχ.».
Σύμφωνα με το άρθρο 7 του Α.Ν. 86/1967 (όπως τροποποιήθηκε με τον ν.
4075/2012), «Για εργοδότες μη φυσικά πρόσωπα που δεν καταβάλλουν ασφαλιστικές
εισφορές υπέρ ΙΚΑ – ΕΤΑΜ… ως αυτουργοί των αδικημάτων του παρόντος θεωρούνται:
α) στις ημεδαπές ανώνυμες εταιρείες οι πρόεδροι των Δ.Σ., οι
διευθύνοντες ή εντεταλμένοι ή συμπράττοντες σύμβουλοι, οι διοικητές, οι γενικοί
διευθυντές και γενικά κάθε πρόσωπο εντεταλμένο είτε άμεσα από το νόμο είτε από
ιδιωτική βούληση είτε με δικαστική απόφαση στη διοίκηση ή διαχείριση αυτών. Αν
ελλείπουν όλα τα παραπάνω πρόσωπα, ως αυτουργοί θεωρούνται τα μέλη των
διοικητικών συμβουλίων των εταιρειών αυτών, εφόσον ασκούν πράγματι
προσωρινά ή διαρκώς ένα από τα καθήκοντα που αναφέρονται πιο πάνω».
Συνεπώς, για να υφίσταται ποινική
ευθύνη στο πρόσωπο των μελών του Δ.Σ. θα πρέπει:
α) να ελλείπουν οι πρόεδροι του
Δ.Σ., οι διευθύνοντες ή/και εντεταλμένοι σύμβουλοι, διευθυντές κλπ. και
β) να αποδειχθεί ότι τα μέλη
πράγματι ασκούσαν διοίκηση.
Καμία εκ των δύο προϋποθέσεων (οι
οποίες πρέπει να υφίστανται σωρευτικά) δεν συντρέχει στη προκείμενη περίπτωση
στο πρόσωπό μου.
Τα ανωτέρω επιβεβαιώνονται από
την από 4-2-2013 ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΤΟΥ κ. ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΤΟΥ Ι.Κ.Α., σύμφωνα με την οποία «…με το άρθρο 25 παρ. 1 του Νόμου 4075/2012 (ΦΕΚ Α'/89) ορίζονται πλέον ρητά
τα φυσικά πρόσωπα που διώκονται ως αυτουργοί των αδικημάτων του άρθρου 1 του
Α.Ν. 86/1967 (Α'/136), για οφειλές των νομικών προσώπων, στα οποία ασκούν τη
διοίκηση ή διαχείριση. Επισυνάπτεται πίνακας με τους υπεύθυνους ανά νομική
μορφή, που θεωρούνται ως αυτουργοί των αδικημάτων του άρθρου 1 του Α.Ν. 86/1967
(Α'/136)…».
Τα ανωτέρω γίνονται δεκτά και από
την πάγια νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων, σύμφωνα με τα οποία μόνη
η ιδιότητα ενός προσώπου ως μέλους Δ.Σ. (πολύ δε περισσότερο ως «μη εκτελεστικού
μέλους») δεν αρκεί για να τον καταστήσει υπόχρεο προς καταβολή των εισφορών στο
ΙΚΑ, ενώ επί ανωνύμων εταιρειών την ευθύνη τη φέρει ο διορισθείς ως νόμιμος
εκπρόσωπος της επιχείρησης (βλ. Α.Π. 662/2013 ΑΠ 525/2010, Α.Π.612/2009,
Α.Π. 1109/2002, 680/2003, 1037/2004, 524/2006, Α.Π. 1378/2004, Α.Π. 1137/2001, Α.Π.
1442/2001. Βλ. και ΠλημμΘήβας 1062/2010 για μη εκτελεστικά μέλη Δ.Σ.,
σύμφωνα με το ν. 3016/2002).
Ειδικά σύμφωνα με την ΑΠ 662/2013 «…όταν εργοδότης είναι ανώνυμη εταιρεία υπόχρεος για την καταβολή των
παραπάνω εισφορών είναι, σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 4 του Ν. 2556/1997, όπως
αντικαταστάθηκε από το άρ. 61 παρ. 2 Ν. 2676/1999, σε συνδυασμό με το άρ. 115
του Ν. 2238/1994, ο διευθύνων σύμβουλος αυτής (ΑΠ 1394/2012, ΑΠ
525/2010, ΑΠ 404/2008)… Από τις διατάξεις αυτές συνάγεται ότι α) για
ασφαλιστικές εισφορές που έχουν γεννηθεί μέχρι τις 11-4-2012, που θεσπίστηκε η
παρ. 7 του Α.Ν. 86/67 και οφείλουν ανώνυμες εταιρείες, υπόχρεος για την
καταβολή τους είναι μόνον ο διευθύνων σύμβουλος αυτής και β) για ασφαλιστικές
εισφορές που γεννήθηκαν μετά τις 11-4-2012, που θεσπίστηκε η παρ. 7 του ΑΝ
86/67, και οφείλουν ανώνυμες εταιρείες υπόχρεοι για την καταβολή τους είναι τα
πρόσωπα που ορίζονται στην παράγραφο αυτή (Πρόεδροι των Διοικητικών Συμβουλίων,
οι διευθύνοντες ή εντεταλμένοι ή συμπράττοντες σύμβουλοι, οι διοικητές, οι
γενικοί διευθυντές και γενικά κάθε πρόσωπο εντεταλμένο είτε άμεσα από το νόμο,
είτε από ιδιωτική βούληση είτε με δικαστική απόφαση στη διοίκηση ή διαχείριση
αυτών ), ενώ τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων (αντιπρόεδροι και σύμβουλοι)
ευθύνονται μόνον αν λείπουν όλα τα αμέσως παραπάνω πρόσωπα και εφόσον ασκούν
πραγματικά διαρκώς ή προσωρινά τα καθήκοντα των αρχικών υπόχρεων δηλαδή η
ευθύνη αυτών είναι επικουρική…
